ဘန္းစကား ( ၃ )

မီးစက္သည္မေကာင္းက်ဳိးကူးစက္သည္

မီးသည္ ကူးစက္ေလာင္ကၽြမ္းသကဲ႔သို႔ တစ္ဦးမွတစ္ဦးသို႔ ကူးစက္ ဆက္စပ္၍ အၿပစ္တင္ၿခင္း
အၿပစ္လႊဲၿခင္း စသည္ မေကာင္းက်ဳိး ဆက္ႏြယ္ၿခင္းကို တင္စား၍ သုံးသည္ ။
မီးခြက္မႈတ္သည္အဓမၼက်င္႔သည္
ေယာက္်ားတစ္ဦးတစ္ေယာက္က မိန္းမတစ္ေယာက္အား အလိုမတူဘဲ သားမယား
ၿပဳသည္၍ မီးေရာင္ကို မႈတ္ကြယ္ၿပဳက်င္႔သည္ကို အေၾကာင္းၿပဳ၍ သြယ္ဝိုက္ေသာအားၿဖင္႔
တင္စားကာ အဓမၼၿပဳက်င္႔သည္ကို မီးခြက္မႈတ္သည္ဟု ဆိုေလသည္ ။
မင္းစပါးလွန္းသည္ပစ္စလက္ခတ္ထားသည္ ၊ ဂရုတစိုက္ မသိမ္းဆည္းဘဲ ၾကဲၿဖန္႔ထားသည္
ေရွးအခါက ဘုရင္မင္းတို႔ပိုင္ က်ီတို႔မွ စပါးမ်ားကို ထုတ္၍ ေနလွန္းသည္႔အခါတြင္
စပါးတင္းေရ မ်ားၿပားလွသၿဖင္႔တစ္ေၾကာင္း ၊ ဘုရင္႔ပစၥည္းၿဖစ္၍ ကြယ္ရာမ်က္ၿပင္မင္းမႈထမ္းတို႔ ဝီရိယ ေပါ႔ေလ်ာ႔ၿခင္းေၾကာင္႔ တစ္ေၾကာင္း ၊ ၿပည္သူတို႔
ဆင္းရဲငတ္မြတ္သည္႔အခါ မင္းကိုသာ မွီခိုရသည္တစ္ေၾကာင္းတို႔ေၾကာင္႔ အကဲအယူကို
မတားဆီးနိဳင္ဘဲ အဖိတ္အေလ အေလ်ာ႔အပ်က္ မ်ားတတ္ေလသည္ ။ ထိုသေဘာကိုစြဲ၍
ပစၥည္းဥစၥာကို အေစာင္႔အေရွာက္ အတားအဆီးမရွိဘဲ လက္လြတ္စလြယ္ စြန္႔လႊတ္ထား
တတ္ပုံကို ခိုင္းႏိႈင္းအၿပစ္ဆိုရာတြင္ သုံးႏႈံန္းသည္ ။
မင္းတိုင္းေက်လုပ္သည္တာဝန္ေက်ရုံလုပ္သည္
မင္းအစိုးရတို႔အား ေပးေဆာင္ရန္ တာဝန္က်သည္႔ အခြန္ေတာ္မင္းတိုင္းမွာ မေပးေဆာင္
ဘဲေန၍ မၿဖစ္နိဳင္ေပရာ ထိုမင္းတိုင္းေပးေဆာင္၍ ေက်လည္ရုံသာ အလုပ္လုပ္၍ ထိုသို႔
" မအပ္မၿဖစ္ေသာ တာဝန္ဟူသမွ်မွ ေရွာင္ကြင္းေနၿခင္းကို စြဲ၍ လုပ္သည္ဆိုရုံမွ်သာ
လုပ္ကိုင္ၿခင္းႏွင္႔ ေစတနာ ၊ အားထုတ္မႈ စသည္ မပါရွိေသာ အမည္ခံ လုပ္ကိုင္ၿခင္း ၊
ေဆာင္ရြက္ၿခင္းဟူသမွ်ကို မင္းတိုင္းေက်လုပ္သည္ဟု တင္စား၍ သုံးသည္ ။
မင္းၾကီးတာကထြက္သည္ကိုယ္ကိုယ္တိုင္က တာဝန္ပ်က္သည္
ေရွးက သမင္ဖမ္းေသာ မင္းတစ္ပါးသည္ မႈးမတ္တို႔အား ေတာေၿခာက္ေစ၍ သမင္ကိုဖမ္းရာ သမင္သည္ မိမိဖမ္းဆီးထားေသာ တာငန္းအကြက္မွ လြတ္ထြက္သြား
သည္ဟု မသိဟန္ၿပဳ၍ အမတ္တို႔အားေမးသၿဖင္႔ အမတ္တို႔က မင္းၾကီးတာမွပင္
ထြက္ေၿပးေၾကာင္း သံေတာ္ဦးတင္သည္ကိုစြဲ၍ တစ္စုံတစ္ရာတြင္ ၾကီးမႈးကြပ္ကဲသူတို႔က
ပင္ စည္းကမ္းေဖာက္ဖ်က္ ေပါ႔ေလ်ာ႔ၿခင္းရွိသည္႔အခါ တင္စား၍ သုံးႏႈန္းၾကသည္ ။
ေၿမွာ႔ေသြးစမ္းသည္မရဲတရဲ စမ္းသပ္လုပ္ကိုင္သည္ ၊ အကဲေထာက္ဆသည္
ေၿမွာ႔သတၱဝါတို႔သည္ လူကို တြယ္မိေသာအခါ ေသြးစုပ္၍ ရနိဳင္မည္႔ေနရာကို တၿဖည္းၿဖည္းစမ္းၿပီး အတြယ္ခံရသူမသိေအာင္ တေရြ႕ေရြ႕ ေရြ႕ေလ်ာတတ္ၾကသည္ ။
ဤကဲ႔သို႔ မရဲတရဲ စမ္းသပ္ၿခင္းကို ေၿမွာ႔ေသြးစမ္းသည္ဟု ဆိုၾကသည္ ။
ယစ္ထုပ္ ( ယစ္တုတ္ )အရက္ေသစာ မၿပတ္ေသာက္သူ ၊ အၿမဲမူးယစ္ေနေလ႔ရွိသူ
ေသရည္ယစ္မ်ဳိးကို ေသာက္ေလ႔ရွိသၿဖင္႔ လူတစ္ကိုယ္လုံးသည္ ယစ္မ်ဳိး အထုပ္ၾကီး
သဖြယ္ ၿဖစ္ေနသည္ကို တင္စား၍ ယစ္ထုပ္ဟူ၍ ဆိုၾကသည္ ။ ( ဥစၥာထုပ္ ၊ ရိကၡာထုပ္ ၊
ေရႊရုပ္ စသည္ အသုံးရွိ၏ ) တစ္နည္း...ေသရည္ေသာက္တုတ္သည္ စသည္တြင္
တုတ္ဟူေသာ ၾကိယာသည္ မ်ဳိသုံးစားေသာက္ေသာအနက္ရွိရာ ယစ္မ်ဳိးတုတ္ေလ႔
ရွိသူ ၊ ယစ္မ်ဴိးတုတ္သူ ၊ ယစ္တုတ္ဟူ၍လည္း အနက္ေကာက္ယူၾကသည္ ။ ယစ္ထုပ္ဟု
 အေခၚအမွတ္မ်ားသည္ ။
ရသကခ်ဳိင္သည္မရ ရရာယူသည္
( အခ်ဳိ႕ ဒႆကခ်ဳိင္သည္ဟု မွား၍ သုံးၾကသည္ ။ ) ဤစကားမွာ မဟာသုတေသာမ ဇတ္ေတာ္တြင္ လူသားစားၾကဴးေသာ ေပါရိသာဒၿဗဟၼဒတ္မင္းသည္ လူသားကို
မိမိ၏တပည္႔ " ရသက " အား ရွာေဖြေစရာ မည္သည္႔နည္းႏွင္႔မွ် လူသားကိုမရသည္႔အခါ
တပည္႔ " ရသက " ကိုပင္ သတ္၍ စားေလသည္ ။
ဤဇတ္လမ္းကိုစြဲ၍ " မရလွ်င္ ရသကခ်ဳိင္သည္ " ဟူ၍ ဆိုၾကသည္ ။ မရသာသ္႔အဆုံးတြင္
ရသမွ်အခြင္႔အေရးကို ၿခစ္ခ်ဳပ္ရယူၿခင္း ၊ ေနာက္ဆုံး မၿပဳသင္႔ မၿပဳအပ္သည္ကိုပင္
မေရွာင္ေတာ႔ဘဲ မိမိအက်ဳိးကို ၿပည္႔ေစရန္ အားထုတ္ေဆာင္ရႊက္ၿခင္းတို႔ကို တင္စား၍
ရသကခ်ဳိင္သည္ဟုပင္ သုံးႏႈန္းၾကသည္ ။
ေရသီးနားခိုသည္မိန္းမ ( မယား ) လုပ္စာကို ကပ္ရပ္မွီခိုစားသည္
မိန္းမထဘီေအာက္နားကို ေရသီးနားဟု ေခၚဆိုရာ မိန္းမထမီနားတြင္ ကပ္ခိုေလသကဲ႔သို႔
သေဘာေကာက္၍ ေယာက္်ားတစ္ေယာက္က မိန္းမသားလုပ္စာကို ကပ္ရပ္စားေသာက္ၿခင္းကို ေရသီးနားခိုသည္ဟု ဆိုသည္ ။
ရကၠန္းရွည္သည္
အၿပန္ၿပန္ေခါက္လည္သြားလာသည္


ရကၠန္းစင္မ်ားတြင္ အလ်ားလိုက္ တိုင္ခ်ည္သြယ္တန္းသည္ကို ရကၠန္းရွည္သည္ဟုဆိုသည္ ။ ထိုသို႔ရွည္ရာတြင္ အဆုံးမရွိေသာ ခ်ည္ပင္ကို အသြားအၿပန္အားၿဖင္႔ သြယ္တန္းရေသာ သေဘာရွိသၿဖင္႔ ထိုနည္းအတိုင္း မၿပတ္ကူးခ်ည္သန္းခ်ည္ သြားလာလည္ပတ္ၿခင္းကို တင္စား၍ ရကၠန္းဟုပင္
သုံးႏႈန္းၾကသည္ ။
္ေရာင္ေတာ္ၿပန္ႏွင္႔ေရာလႊတ္သည္ အေရာင္လိုက္၍ မွီတြယ္သည္
သူတစ္ပါးအရွိန္ကို အခြင္႔ေကာင္းယူ၍ ဟန္ၿပဝင္႔ဝါသည္
ဘုရားေစတီမ်ား ေရာင္ၿခည္ေတာ္လႊတ္သည္႔အခါတြင္ ေရာင္ၿခည္ေတာ္ လႊတ္ေနသည္႔
အခိုက္ လူသူေတာ္ဆိုသူတို႔ကလည္း ေစတီေတာ္ထိပ္ဖ်ားသို႔တက္၍ မိမိတို႔ တန္ခိုးေရာင္
အဟန္ၿဖင္႔ ကိုယ္ေရာင္လႊတ္ၿပတတ္သည္ကို ပမာၿပဳ၍ မိမိပင္ကို အစြမ္းအစ အရွိန္အဝါ
မရွိဘဲ သူတစ္ပါး၏ အရွိန္အဝါၿဖင္႔ ဝင္႔ဝါၿခင္း ၊ အေရၿခဳံၿခင္း ၊ ေရွ႔စကား အလိုက္အထိုက္
ေမွ်ာလိုက္၍ အလိုက္သင္႔ ေရာေႏွာေၿပာဆိုၿခင္း စသည္မ်ားကို ေရာင္ေတာ္ၿပန္ႏွင္႔
ေရာလႊတ္သည္ဟု ဆိုၾကသည္ ။